दिखाई दिये यूं

 

गाडी काढून, निरुद्देश भटकंती करुन, आता जमाना झालाय. डोंगरात जाऊन तर त्याहून जास्त. पण आजच्यासारखं नुसतं आभाळ जरी भरून आलं, तरी मग कुठेतरी घरात, आत, स्वस्थ बसवतच नाही. दुचाकीवर डबलसीट बसून पावसात भटकणं, हा माझ्या मते वेडेपणा आहे; नव्हे, मूर्खपणाच म्हणूयात! त्यापेक्षा सरळ चारचाकी काढावी; मून रूफ, सन रूफ काय म्हणशील ते उघडावं; आणि कानात दडे बसवणाऱ्या, घूं घूं करणाऱ्या वाऱ्याशी शर्यत लावावी. आता तू म्हणशील, मग मला तुला घट्ट आवळून, डोळे गच्च मिटून बसताच येत नाही. तिकडेच तू चुकतेस. समोर, आजूबाजूला दिसणारं दोघांनी एकमेकांच्या डोळ्यांनी बघायला नको?! हेच तुला समजावण्यासाठी, आज शेवटी मनाचा हिय्या करून मुसळधार पावसातही गाडी काढलीच! पण दुचाकीच्या स्वप्नांची झापडं फेकून द्यायची तयारीच नसेल, तर या खटर्र-खट् करणाऱ्या वायपर्सची हयातच फुकट गेली म्हटलं पाहिजे.

दोन आणि दोनाचे चार, या दोन्हीचं आपण जरा जास्तच स्तोम माजवून ठेवलंय. चालताचालता ठेच लागणं किती स्वाभाविक, किती हवंहवंसं. पण ते झालं, की ‘काय रे डोळे हातात घेऊन चाललायस का?’, असा दरडावणीयुक्त शेरा ऐकून माझे कान किटलेले. ज्या शास्त्रज्ञानं, देवदत्त दोन डोळ्यांवर आणखी दोन चढवून शेवटी दोनाचे चार केलेच, त्याच्याही बाबतीत कधीतरी हेच झालं असेल. पण त्या शास्त्रज्ञापेक्षा माझी सहनशीलता आणि इच्छाशक्ती जबर दांडगी आहे. त्यामुळे चाळीशीच्या आत चेहऱ्यावरच्या दोनाचे चार होऊ द्यायचे नाहीत, हा निग्रह मी आजवर मोडलेला नाही. अपवाद फक्त तुझा.

ग्रेसच्या नायकासारखं मी तुला नदीच्या किनारी पाहिलं नाही. तुझ्या पाठीवरच्या मोकळ्या केसांची मी कधी कल्पना तरी केली का, हे सुद्धा आठवत नाही. किंबहुना तुला जेव्हा पहिल्यांदा पाहिलं, तेव्हा सभोवार मिट्ट काळोख सोडून काहीच नव्हतं. कदाचित तू मला दिपवून टाकण्याची तीच सुरुवात. एक मात्र खरं, की जे मला दिसायचं नाही, दिसत नाही, ते सगळं तू बघत गेलीस, दाखवत गेलीस. तुझ्या डोळ्यांनी बघायची सवय लागायलाही खरं तर दिवस, महिने वगैरे नाही; काही क्षणच पुरेसे पडले. मी जे बघतोय, त्यापेक्षा ते तुझ्या डोळ्यांनी बघतोय, यातच मला जास्त मजा येते. याला कुणी स्वप्न म्हणतं, कुणी दृष्टीकोन. काही लोक या बाबतीत मला गर्दुल्ल्यांच्या पंगतीलाही बसवतील. माझ्यापुरतं बोलायचं झालं, तर मी याला मर्मभेद म्हणतो. तो सुद्धा स्वेच्छेने करून घेतलेला. आत्मभानाला दिलेली ऐच्छिक तिलांजली. या बाबतीत मात्र मीरने मला रंगेहात पकडलंय. तो नाही का म्हणत-

दिखाई दिये यूं कि बेखुद किया

हमें आप से भी जुदा कर चले

नाही म्हणायला जे बघतोय, ते किंचित धूसर होऊ लागलं, की डोळे पुसावेच लागतात. माझ्या डोळ्यांवरचे तुझे दोन पुसले, की लक्षात येतं, कुठल्यातरी देखाव्याचं एक आवर्तन संपलं. मग पुन्हा ओम केशवाय नमः, ओम माधवाय नमः, ओम गोविंदाय नमः स्वतःचा असह्य झालेला छळ विष्णूला डेलिगेट करायची कमाल सोय शोधून काढली आहे कोणीतरी! तिच्या कुबड्या घेऊन का होईना, तुझ्या अस्तित्त्वाची झापडं पुन्हा लावून मी पुढच्या आवर्तनाला बसतोच.

हे सगळं तुला सांगून तू खळखळून हसशील, की कावरीबावरी होऊन कसनुसं हसशील, हे एकदा बघायचंच होतं, म्हणून हा लेखनप्रपंच. शिवाय मीर म्हणालाच आहे-

बहुत आरजू थी गली की तेरी

सो यास-ए-लहू में नहाकर चले

तरीही खरं वाटतच नसेल, तर या तडतडणाऱ्या पावसाची शपथ-

I don’t mind spending every day

Out on your corner in the pouring rain

Look for the girl with a broken smile

Ask her if she wants to stay a while

She will be loved

टिंकरबेलच्या आठव्या प्रहराच्या शोधात

 

‘Sup टिंकरबेल?!

‘प्रिय टिंकरबेल’ लिहिणार होतो खरं तर. पण तू सगळ्यांनाच इतकी प्रिय; आणि आपण सगळ्यांनाच प्रिय असावं, हे तुला नेहमीच वाटतं. तिथेच माझ्यासाठीचा ‘प्रिय’ संपतो. कदाचित चालूच होत नसेल. ‘माझी’ टिंकरबेल ‘इतरांना’ प्रिय असली, तर ‘प्रिय’ माय फूट! मग हा हिरव्याकंच पानांचा वेल होऊन जातो माझी टिंकरबेल.

बॅरीच्या टिंकरबेलपेक्षा केव्हढीतरी वेगळी आहेस तू. तिला एकावेळी एकापेक्षा जास्त भावना झेपायच्याच नाहीत. तू मात्र अगदी उलट. निमिषापासून प्रहरापर्यंत असंख्य भावनांची किणकिण. सतत कानाशी गुणगुणणारी. प्रहराच्या पानावर तुझ्या इंद्रधनुष्याचा जादूचा चुरा उधळून झाला, की तू उडून बसणार पुढच्या पानावर; आणि कितीतरी पोचे पडलेला मी तुझ्या मागोमाग आपसूकच येणार. केवळ तू ठोकून काढावसं नि घडवावंसं वाटतं म्हणून. Oh, and how you oblige! Barrie always said you were kind to me.

सातवा प्रहर संपल्यावर मात्र तू दिसेनाशी होतेस. सप्तपदी म्हणजे सातच पावलं चालली पाहिजेत, सातच पानं उलटली पाहिजेत, हे तुला आणि कोणी सांगितलं?! अगं ते फार सिम्बॉलिक असतं सगळं. त्यात आणि पावलागणिक, पानागणिक तू मला वर वर वर घेऊन जाणार; गायबही होणार; आणि समोर असणार खूप सारी वाळकी पानं, काडीकचरा. बरं तो सुद्धा इतर कुणाला न दिसणाऱ्या, आणि फक्त मला दिसणाऱ्या, DANGER! NO TRESSPASSING! चा बोर्ड असणाऱ्या जाळीपलीकडे. प्राजक्त, मोगरा, बकुळी, गेलाबाजार रातराणी, असं काय काय नाही तर नाही, पण पाचोळाही अप्राप्य करून ठेवणं is so not fair!

पण मी बावळट नाही आहे. मी एक युक्ती शोधून काढली आहे. आठव्या प्रहरात, मी पुन्हा पहिल्यापासून सुरुवात करतो. सातही पानं आहेत ना तिथल्यातिथे, याची खात्री करून घेतो. ती एकेक करून चढतो आणि पुन्हा जाळीपाशी येऊन थांबतो. तू गायब झाली आहेस, होणार आहेस, हे माहीत असून सुद्धा! हे करण्यातला ‘हाय’ अनुभवला, की प्रहराचं आणखी एक सोनेरी पान तयार होतं.

मग मी स्वतःचीच पाठ थोपटतो आणि मागे वळतो. पुन्हा पहिल्या पानाकडे. या वेलाला समांतर अशा दुसऱ्या अदृश्य वेलावरून.

राहून राहून एका प्रश्नाचं उत्तर काही केल्या मिळत नाही. सातव्या पानानंतर, सातव्या प्रहरानंतर कुठे गायब होतेस तू? कारण नवीन दिवस उजाडला, की पुन्हा सुरुवात होतेच आपली. नदीचं मूळ आणि ऋषीचं कूळ विचारू नये म्हणतात; पण सात ही मूळ संख्या आणि पडलेल्या या एका प्रश्नाचा वेताळ पाठीवर घेऊन आठव्या प्रहराचा शोध कसा संपवून टाकलाय, हे सांगितलंच मी तुला. “राजा, या प्रश्नाचं उत्तर दिलं नाहीस, तर तुझ्या मस्तकाची शंभर शकलं होतील”, अशी warning द्यायच्या आत प्रामाणिकपणे कबूल करतो. खरा प्रश्न पाठीवरचा नाहीच! खरा प्रश्न हा आहे -

हर मुलाकात का अंजाम जुदाई क्यों है

अब तो हर वख्त यही बात सताती है हमें

जिंदगी जब भी तेरी बज्म में लाती है हमें

बॅरीची टिंकरबेल पीटर नेव्हरलॅण्ड सोडून गेल्यावर वर्षभरात वारली (तो म्हणतो मेली; मी वारली म्हणतो. माझ्यासाठी कोणी कधी मरत नसतं!) एव्हढंच काय, तो पीटर तर तिला विसरूनही गेला होता म्हणे तोवर.

आपल्या बाबतीत roles reverse तर होणार नाहीत नं?!

आता हा वेताळ मात्र तुझ्या पाठीवर.

तुझा,

पीटर पॅन